انواع رطوبت سنج

توضیحات :

انواع رطوبت سنج

1- سایكرومتر

معمولی‌ترین دستگاهی است كه از دو دماسنج دقیق جیوه‌ای تشكیل شده است. دور مخزن یكی از دماسنجها لایة نازك موسلین (Muslin) پیچیده شده كه به آن دماسنج مرطوب گفته می‌شود و در هنگام كار دستگاه با یستی همیشه مرطوب بماند.

دماسنج خشك در دستگاه سایكرومتر درجه معمولی هوا را نشان می‌دهد. وقتی رطوبت دور دماسنج بخار می‌شود گرمای نهان جذب مولكولهای آب گردیده و در نتیجه با بخار شدن آب دور پارچه، درجه حرارت در دماسنج تر كاهش می‌یابد. اختلاف درجه حرارت دماسنج تر و خشك معیاری برای محاسبه رطوبت نسبی است.

قرائت دماسنج تر بایستی در فاصله‌های ده تا بیست ثانیه صورت گیرد تا این كه در دو قرائت متوالی درجه حرارت یكسان خوانده شود.

2- رطوبت نگار

این دستگاه ثبت مداوم رطوبت هوا را انجام می‌دهد. جسم حساس در این دستگاه چند تار موی معمولی می‌باشد كه با زیادشدن رطوبت هوا طول آن زیاد شده و با كاهش رطوبت طول آن كم می‌شود. به وسیله چند فنر و اهرم بسیار ظریف تغییرات طول مو به یك قلم كه روی بازوی فلزی نصب می‌باشد، منتقل شده و این قلم تغییرات رطوبت را روی یك استوانه چرخان یا ثبات رسم می‌كند. طرز كار این دستگاه مشابه دستگاه حرارت نگار می‌باشد.

3- رطوبت- دمانگار

این دستگاه به منظور اندازه‌گیری‌های دما و رطوبت نسب در كشتی‌های تجارتی به كار برده می‌شود و تركیبی از دو دستگاه دمانگار و رطوبت نگار است كه در یك محفظه تعبیه شده‌اند. نوار كاغذی این دستگاه به دو قسمت دما و رطوبت تقسیم شده است. قسمت بالایی نوار كاغذی تغییرات دما و قسمت پایین تغییرات رطوبت نسبی را نشان می‌دهد. قلم‌های ترسیم كننده منحنی‌های تغییرات دما و رطوبت نسبی به اجسام حساس به این دو كمیت مرتبط می‌باشد و حركات آنها تابعی از حركات اجسام حساس است كه تغییرات آنها را بر روی كاغذ ترسیم می‌نمایند.

توده‌های هوا (Air mass)

یك توده هوا عبارت است از حجم عظیمی از هوا كه خصوصیات فیزیكی آن بویژه از نظر دما و رطوبت و آهنگ كاهش دما (Lapse rate) در سطح افقی برای صدها كیلومتر تقریبا همسان باشد.

توده‌های هوا، خصوصیات اصلی خود را از سطحی كه بر روی آن تشكیل می‌شوند، كسب می‌كنند. برای اینكه توده‌های هوا شكل بگیرند لازم است هوا به مدت طولانی در یك منطقه ثابت باقی بماند، در نهایت گردش معمولی هوا موجب به حركت در آمدن آنها می شود.

توده‌های هوا معمولا در بعضی از نقاط دنیا بیشتر از سایر مكانها تشكیل می شوند به این مناطق سرچشمه (Source region) گفته می‌شود.

توده‌های هوا را با توجه به منشاء تشكیل آنها، طبقه بندی و نامگذاری می‌كنند و با توجه به منشاء، نشانه‌های معینی را برای آنها به كار می‌برند.

طبقه بندی توده های هوا

رادیوسوند ( Radiosonde )

رادیوسوندها از دستگاه های هواشناسی هستند كه برای اندازه گیری دما، رطوبت،‌ فشار، سمت و سرعت باد در جو بالا بكار می‌روند. دو عنصر ازن و تابش نیز می تواند توسط این دستگاه ها اندازه گیری شود.

رادیوسوند یك سیستم سنجش از راه دور است و از دو لغت "Radio" به معنای انتشار دهنده رادیویی و "Sonde" به معنی پیام آور در زبان انگلیسی قدیم، تشكیل شده است.

دستگاه رادیوسوند از دو قسمت اصلی «سنجش» و«فرستنده» تشكیل شده است، فرستنده ها پارامترهای اندازه گیری شده را به گیرنده ای كه در سطح زمین قرار دارد، منتقل می‌كنند.

رادیوسوندها گاهی به وسیله هواپیما و گاهی به وسیله راكت به جو فرستاده می شوند. اما معمولا آن ها را به زیر بالون های هواشناسی كه تا ارتفاع 20 تا 30 كیلومتری صعود می‌نمایند نصب و در جو رها می‌كنند.

نمونه ای تصاویر رادیوسوندها در آسمان

وقتی كه رادیوسوند به ارتفاع تقریبی 30 كیلومتری بالای سطح دریا می رسد بالون می تركد و رادیوسوند همراه با نخ و بالون تركیده شده به طرف زمین به پائین می افتد. پس از زمان 2 ساعت از پرتاب و در طول اوج گیری، رادیوسوند به طور ثابت جریان پیوسته اطلاعات شامل دمای اتمسفر،‌ رطوبت، داده فشار، سمت و سرعت باد در سطوح مختلف جو (تا ارتفاع تقریبی 30 كیلومتری) را از طریق شبكه ارتباطات به تجهیزات خودكار گیرنده درسطح زمین می فرستد. مشاهدات رادیوسوند Radio Observation یا به اختصار RAOB نامیده می شود .

در تصویر زیر مولفه های یك رادیوسوند آورده شده است:

زمانی كه دو توده هوای با دمای مختلف‌، در مسیر حركتشان به هم می‌رسند، حالت انتقال شدیدی (از لحاظ دما، فشار، رطوبت، باد و غیره) در مرز بین آنها بوجود می‌آید.

اگر یك نفر همراه با توده هوای گرم به سمت شمال حركت كند، به تدریج و به طور یكنواخت با كاهش دما مواجه می‌شود؛ سپس با برخورد به یك توده هوای سرد، دما به طور ناگهانی و شدید افت می‌كند یعنی تغییرات آهسته و یكنواخت در محل برخورد با توده سرد، به تغییر ناگهانی و غیر مداوم تبدیل می‌شود. به این خاطر اصطلاح خط ناپیوستگی (Line Of Discontinuity) در مورد مركز توده هوا به كاربرد، می‌شود. عبارت جبهه (Front)

مترادف با خط ناپیوستگی است و امروزه به خوبی جانشین آن شده است. در واقع جبهه‌ها مرزهای بین توده‌های هوا هستند. بر روی نقشه‌های هواشناسی جبهه‌ها را با یك خط نشان می‌دهند.

سطحی كه دو توده هوای مجاور را از هم جدا می‌كند سطح جبهه (Frontal Surface) نامیده می شود.

فهرست مطالب

انواع رطوبت سنج 1

توده‌های هوا (Air mass) 2

انواع جبهه ها 6

انواع فشارسنج 7

سیكلون ها و آنتی سیكلون ها 9

ساختار اتمسفر 12

فشار هوا 17

بویی (Buoy) 19

رادار هواشناسی 20

کلمات کلیدی : رطوبت نگار ;انواع رطوبت سنج;توده‌های هوا Air mass;انواع جبهه ها;انواع فشارسنج;سیکلون ها و آنتی سیکلون ها;ساختار اتمسفر;فشار هوا ;بویی Buoy;رادار هواشناسی